اهمیت پایداری در شبکه رستوران
شبکه رستوران همانند سیستم برق از اهمیت بالایی برخوردار است،همانگونه که سیستم برق کشی یکی از مهمترین قسمت ها محسوب میشود و ما نسبت به اجرای ان پیش بینی میکنیم به همان اندازه سیستم شبکه رستوران از اهمیت خاصی برخوردار است،درست است که رعایت نکردن اصول شبکه رستوران خطر جانی به همراه ندارد ولی پیش بینی نکردن و کم اهمیت دانستن زیرساخت شبکه رستوران باعث میشود،بعد از اینکه متوجه شدیم نیازمند یک شبکه برای مجموعه خود هستیم به پیاده سازی ان بپردازیم که مشکلاتی را بوجود می اورد
مانند: کابل های شبکه بطور نامنظم کشیده میشود، در یک نقطه تجمع کابل شبکه زیاد شود در این حالت با اینکه دکوراسیون هزینه زیادی برای شما داشته ولی تجمع این سیم ها اصلا صحنه جالبی ندارد و به طبع قطعی هایی که پیش روی داریم سیستم ناپایداری را ایجاد میکند، اگر برق مجموعه برود شما تکلیف خود را میدانید ولی اگر قسمتی از شبکه رستوران از کار بیافتد مجموعه شما با هرج و مرج روبرو میشود
صحیح کار نکردن یکی از اجزای شبکه مانند هر کدام از فیش پرینتر ها،اکسس پوینت(سفارشگیری تبلت)،سیستم سفارشگیری، باعث افزایش فشار کاری مضاعف روی کارکنان و بالا رفتن ضریب اشتباهات در سفارشات می شود و نارضایتی مشتری را به همراه می اورد.
لذا برای مدیران مجموعه توصیه میشود شبکه رستوران خود را کم اهمیت ندانید، برای بدست اوردن مطالب پایه شبکه، این بخش را به دقت مطالعه فرمایید.
در برخی از رستوران ها دیده شده پس از اتمام دکوراسیون و در هنگام استقرار سیستم سفارشگیری زیرساخت شبکه انجام نشده و مدیر رستوران به ناچار مجبور به سیم کشی شبکه از روی کار شده، که هم دکوراسیون را خراب می کند هم تردد کارکنان، جابجایی دستگاها، عوامل محیطی مانند حرارت، ضربه و ... به سیم های شبکه اسیب میزند و باعث از کار افتادگی قسمتی یا کل سیستم میشود ضمن اینکه شاید در محل دلخواه نتوانید پرینتر یا سیستم سفارشگیری خود را قرار دهید.
قبل از هرچیز شما باید درکی از مفهوم شبکه داشته باشید تا به لزوم استفاده ان در مجموعه غذایی خود پی ببرید.
شبکه چیست :
برای مفهوم شبکه تعریف های متعددی وجود دارد ما در اینجا بطور ساده همراه با مثال توضیح میدهیم شبکه کامپیوتری چیست و چرا باید در یک رستوران از شبکه کامپیوتری استفاده کنیم.
در اکثر رستوران ها نیاز به شبکه حس میشود،مثلا زمانی که مشتری سفارش میدهد بدون اینکه صندوق دار پرینت چاپ شده را برای اشپز ببرد ،اشپز از سفارش گرفته شده مطلع شود یعنی یک پرینتر در اشپزخانه است که سفارشات را به اطلاع اشپز میرساند.
یا گارسون با تبلت سر میز مشتری میرود و سفارش را میگیرد در اینجا باز سفارش باید برای پرینتر اشپز برود،در سیستم سفارشگیری کیوسک هم همین اتفاق می افتد.
خب در اینجا متوجه میشویم که پرینتر اشپزخانه بطور مشترک در بین سیستم سفارشگیری،تبلت،کیوسک استفاده میشود.
اگر بخواهیم تخصصی تر صحبت کنیم ما طوری برنامه ریزی میکنیم که دو پرینتر در اشپزخانه داریم از یک پرینتر سفارشات فست فود و از دیگری سفارشات غذای ایرانی چاپ میشود پس ما احتیاج داریم چاپ برای پرینتر ها تفکیک شود بطوریکه برای پرینتر فست فود فقط فست فود ها چاپ شود وبرای پرینتر غذای ایرانی فقط غذا های ایرانی چاپ شود.
در اینجا سیستم سفارشگیری،تبلت،کیوسک و دو پرینتر که سفارش را به اشپزها اطلاع میدهد تشکیل شده است ضمن اینکه هر دو پرینتر اشپزخانه بین دستگاه های سفارشگیری باید بطور مشترک قابل شناسایی باشد.
در پایان روز سفارشاتی که با تبلت یا کیوسک گرفته شده باید در کامپیوتر سفارشگیری ثبت شده باشد،پس تبلت یا کیوسک باید به کامپیوتر اصلی متصل شده باشد.
معمولا سیستم های سفارشگیری با پرینتر ها باید از طریقی به هم متصل باشد که این اتصال از طریق کابل شبکه است.
خیلی از مجموعه های غذایی احتیاج به کیوسک و تبلت ندارند و ما برای درک کردن ساختار شبکه از انها نام بردیم که بدانید اجزای شبکه باید بطور زنجیره ایی به هم متصل شوند و اطلاعات بین هم رد و بدل شود ولی سیستم سفارشگیری و پرینتر اشپزخانه در اکثر مجموعه های غذایی وجود دارند.
سخت افزار ها تنها مختص به پرینتر ها ،کامپیوتر نیست شاید بر روی کامپیوتر احتیاج به اینترنت داشته باشید و همزمان برای دوربین ها، دستگاه های کارتخوان مجموعه هم اینترنت بخواهید.اینجا هم ناچارید که از شبکه کردن استفاده کنید که اینترنت را بطور مشترک بین تمام دستگاه ها استفاده کنید.
معمولا اجزای شبکه های محلی در یک رستوران شامل موارد زیر است:
سویچ شبکه
مودم اینترنت
کامپیوتر یا صندوق فروش
اکسس پوینت
کیوسک سفارشگیری
دستگاه کارتخوان
شبکه های کامپیوتری دارای ساختار های متفاوتی(شبکه خطی، حلقوی، ستاره ایی) هستند در اینجا به برسی ساختار ستاره ای میپردازیم.
ساختار ستاره ایی:
در این ساختار هر کدام از اجزای شبکه باید به یک نقطه مشترک متصل شود که دستگاهی که در ان نقصه مشترک استفاده میشود سویچ نام دارد مثلا باید پرینتر پیتزا را از درون اشپزخانه به سویچ متصل کنیم، سیستم سفارشگیری را هم همینطور، اکسس پوینت و کیوسک هم همینطور، کابل شبکه از هرکدام از این دستگاهها باید به یک نقطه(سویچ) برسد.
یا میتوانیم یک شبکه محلی برای اشپزخانه درست کنیم و تمام پرینتر ها را به یک سویچ در اشپزخانه متصل کنیم و تمام سیستم های سفارشگیری در سالن را به سویچ دیگر در سالن متصل کنیم و در نهایت سویچ اشپزخانه را به سویچ سالن از طریق کابل شبکه متصل کنیم.
اکنون به این مرحله رسیده ایم که خود چیدمان شبکه مجموعه خود را طراحی کنیم
در ابتدا باید از خود این سوالات را بپرسیم
۱-چه تعداد پرینتر برای اشپزخانه من کافی است؟
ممکن است یک مجموعه نیازی به شبکه نداشته باشد مانند کافی شاپ هایی که سیستم سفارشگیری داخل اشپزخانه هستند، در اینجا این نوع مجموعه ها احتیاج چندانی به پرینت اشپزخانه ندارند، حتی شبکه هم لازم ندارند. ولی در برخی از مجموعه ها نیاز پرینتر اشپزخانه حس میشود که ما با هماهنگی با سر اشپز مجموعه، محل قرارگیری و تعداد فیش پرینتر ها را مشخص می کنیم
۲-مجموعه غذایی من چند سیستم سفارشگیری احتیاج دارد؟
پیشنهاد میشود قبل از اجرای دکوراسیون محل قرارگیری صندوق های فروش مشخص شود، این کار باعث میشود نسبت به کابل کشی شبکه سیستم ها اقدام کنید.
۳-سویچ شبکه را کجا قرار بدهم؟
همانطور که قبلا گفتیم تمام سیم های شبکه باید به یک نقطه برسند و ان نقطه سویچ است، محل قرارگیری سویچ باید امن باشد.ضمن اینکه دسترسی به ان اسان باشد، رک RAK جعبه ای فلزی است که قابلیت نصب بر روی دیوار یا قرار گرفتن روی زمین را دارد و اندازه های مختلفی دارد که سویچ ها، دی وی ار دوربین حتی کیس سرور را میتوان درون ان قرار داد، در اینجا ما میتوانیم جانمایی رک را مشخص کنیم و بعد سیم های شبکه را داخل رک بیاوریم.
سویچ ها انواع مختلفی دارد هر سویچ دارای چند ورودی کابل شبکه میباشد که به انها پورت میگوییم سویچ ها در تعداد پورت و سرعت با هم متفاوت هستند،سویچ، ۵ پورت، ۸ پورت،۱۶ پورت و ... سویچ ۵ پورت میتواند ۵ دستگاه را به هم متصل کند و ... ،برای رستوران لزوما احتیاج نیست از سویچ های گران قیمت استفاده کنیم یک سویچ ارزان با سرعت معمولی میتواند نیاز ما را بر طرف کند ولی تعداد پورت ها برای ما مهم است باید تعداد کابل های شبکه کشیده شده داخل رک یا مساوی تعداد پورت های سویچ باشد یا کمتر از ان.
۴-ایا مجموعه ما از کیوسک سفارشگیری استفاده می کند؟
کیوسک سفارشگیری دستگاهی است که مشتری بدون نیاز به مراجعه به صندوقدار سفارش خود را انتخاب میکند و ان را پرداخت میکند و بعد از تایید پرداخت پرینت صادر میشود.این دستگاه هم یکی از اجزای شبکه است پس باید، پس از جانمایی ان سیم شبکه انرا تا سویچ بکشید.
۵-ایا مجموعه من سیستم سفارشگیری با تبلت را دارد؟
سیستم سفارشگیری تبلت سیستمی است که گارسون با تبلت به سر میز مشتری میرود و سفارش مشتری را گرفته سپس انرا تایید میکند و پرینت سفارش داخل اشپزخانه چاپ میشود.در این سیستم دستگاهی استفاده میشود که اکسس پوینت نام دارد، وظیفه اکسس پوینت ارتباط دستگاهای وایرلس مانند تبلت ها با سخت افزارهایی که در شبکه هستند مانند پرینتر ها ،سیستم سفارشگیری و ... است.شما باید محل اکسس پوینت را در جایی از سالن مشخص کنید که در تمام قسمت سالن انتن دهی داشته باشد و گارسون با سفارشگیری مشکل نداشته باشد،
۶-ایا دستگاه های کارتخوان من از اینترنت استفاده میکنند؟
در این سیستم هم میتوانیم یک سویچ دیگر در کنار صندوق اضافه کنیم و کارتخوان ها و سیستم سفارشگیری را به ان متصل کنیم و در اخر سویچ را به سویچ داخل رک متصل کنیم و هم میتوانیم از هر کدام از کارتخوان ها و سیستم سفارشگیری یک کابل تا رک ببریم.
هر کدام از پرینتر ها، اکسس پوینت،کیوسک سیستم سفارشگیری، سویچ داخل رک برای استفاده احتیاج به پریز برق دارند.حتما به کارشناس برق متذکر بشوید که هر قسمت که یکی از اجزای شبکه قرار گرفته شد پریز برق هم کشیده شود.
خلاصه این قسمت:
برای اجرای سیستم شبکه مجموعه قبل از هر چیز باید به زیرساخت شبکه توجه کرد در صورت امکان قبل از اجرای دکوراسیون مجموعه که امکان کابل کشی شبکه وجود داشته باشد که هم ظاهر دکور به هم نریزد و هم امنیت کابل ها حفظ شود.
با هماهنگی با سراشپز رستوران یا فست فود، تعداد پرینتر ها و مکان قرارگیری پرینتر ها مشخص میشود و محل قرارگیری سیستم های سفارشگیری و تعداد انها توسط مدیر هم قابل تشخیص است،سپس ما باید از محلهای مشخص شده تا سویچ کابل کشی کنیم. برق پرینتر ها فراموش نشود.
اگر مجموعه دارای سیستم سفارشگیری تبلت و کیوسک سفارشگیری هم بود باید از محل قرارگیری اکسس پوینت که باید در محلی باشد که تمام قسمت های سالن را پوشش دهد و محل قرارگیری کیوسک یا کیوسک ها برای هر کدام کابل کشی تا سویچ انجام شود،شما اگر همین کابل کشی را بطور صحیح انجام بدهید دارای شبکه ای پایدار و مطمعن خواهید بود
مواردی که شبکه مجموعه رستورانی را پایدار تر میکند
مواردی که به ان اشاره میکنیم الزامی نیست ولی رعایت نکردن ان ممکن است شما را با مشکلاتی روبرو کند که نارضایتی تمام افراد درگیر مجموعه از جمله کارکنان و مشتری را به همراه بیاورد پس مطالب را بخوانید.
۱- اگر از دوربین های تحت شبکه استفاده میکنید سعی کنید سویچ شبکه دوربین را از سیستم سفارشگیری جدا کنید .
در برخی از موارد عیب یابی شبکه کار مشکل و زمانبری میباشد.اگر کارشناس نصب دوربین ها و کارشناس سیستم سفارشگیری هر دو روی یک شبکه کار کنند، ممکن است برخی از تنظیماتی که انجام میدهند با تنظیمات نفر دیگر تداخل ایجاد کند، مطمعنا در زمان ایجاد مشکل هر دو انها شاید نتوانند با هم درون مجموعه شما حضور پیدا کنند و این شما هستید که دچار ضرر میشوید. پس بهتر است شبکه دوربین را از سیستم سفارشگیری جدا کنید که هر کدام از شبکه ها که دچار مشکل شد فقط به کارشناس مربوطه خودش اطلاع دهید.
۲-سعی کنید کابل کشی شبکه را طوری انجام دهید که امنیت سیم های شبکه حفظ شود:
از کار افتادن سیستم سفارشگیری یا قسمتی از ان اصلا برای یک مجموعه خوشایند نیست، مثلا فکر کنید پرینتر ساندویچ از کار بیافتد و برای پرینتر ساندویچ پرینت نرود، مشتری بعد از چند دقیقه از اینکه چرا غذایش اماده نشده شاکی میشود و شما متوجه میشوید چندین سفارش ساندویچ دیگر بعد از ان داشته اید که اشپز از ان بی خبر است پیامد های ان: نارضایتی مشتری و انتقال استرس به کارکنان مجموعه ،ارسال انبوهی از سفارشات،به یکباره به اشپز و.... در نهایت متوجه میشوید یک اتفاق برای سیم های شبکه افتاده مانند،تردد نفرات از روی کابل، جابجایی دستگاه ها و قطعی سیم، عوامل محیطی مانند حرارت و ... این همه تاکید ما برای کابل کشی قبل از اجرای دکوراسیون برای چنین مواردی است که امنیت سیم ها حفظ شود، بهتر است کابل کشی را از زیر کار انجام دهید یا اگر امکان ان نبود باید داکت کشی کنید.
۳-استفاده از KEYSTON و کابل شبکه سوکت خورده(پچ کورد)
سوکت زدن کابل های شبکه نیازمند تخصص است اگر در مجموعه ایی سوکت خراب شود شما نیازمند ان هستید که فرد متخصصی برای تعویض ان خبر کنید که نیازمند صرف هزینه، زمان ارجاع ان نفر و قطعی یکی از اجزای شبکه خواهید بود استفاده ازKEYSTONE خیلی از این مشکلات را از پیش روی شما برمیدارد.
KEYSTON ها همان پریز های شبکه هستند شما میتوانید تا کنار اجزای شبکه(مانند پرینتر اشپزخانه) کابل کشی کنید و بجای سوکت زدن بر سر انها از KEYSTON استفاده کنید، KEYSTON ها مانند پریزهای برق هم نوع توکار دارند هم نوع روکار ،اجزای شبکه ما با کابل های شبکه دو سر سوکت خورده که اصطلاحا پچ کورد نام دارد به KEYSTON متصل میشود، وجود چند پچ کورد یدکی در مجموعه توصیه میشود که در هنگام خراب شدن سوکت کابل، خود نسبت به تعویض کابل اقدام کنید و مشکل سریع حل شود،به راحتی یک سر کابل را از KEYSTON و سر دیگر را از پشت دستگاه در می اورید، و کابل جدید را جایگزین میکنیم.
۴-استفاده از اکسس پوینت جداگانه برای تبلت ها
در سیستم سفارشگیری تبلت،
بجای اکسس پوینت میتوان از همان مودم وایرلس اینترنت استفاده کرد، این کار جواب میدهد ولی هم روی تبلت ها اینترنت می اید هم اینترنت پهنای باند زیادی از تبلت ها مصرف میکنند و این کار باعث میشود بعضی از سفارشات دیر صادر شود، در برخی موارد ممکن است تعداد زیادی دستگاه مثل موبایل ها به مودم اینترنت متصل شود و با تبلت ها تداخل IP پیدا کند و به همین راحتی سیستم سفارشگیری تبلت ازکار می افتد، یا ممکن است نخواهیم رمز وای فای اینترنت را به کارکنان بدهیم در کل بهتر است از اکسس پوینت جدا استفاده شود که درون شبکه رستوران قرار داده شده است و محل قرار گیری ان جایی باشد که کل سالن را پوشش دهد.
۵-انتخاب نوع اکسس پوینت
اگر محل قرارگیری اکسس پوینت در جایی بود که دسترسی به ان مشکل بود از اکسس پوینت هایی استفاده کنیم که POE دارند.اکسس پوینت برای روشن شدن به برق احتیاج دارد، اکسس پوینت هایی که POE دارند برای روشن شدن احتیاج ندارند که ان را مستقیم به برق متصل کنیم، میتوانیم برق مورد نیاز انرا از طریق کابل شبکه ای که از سویچ به ان خورده(داخل رک) تامین کنیم،در برخی از موارد احتیاج پیدا میکنیم اکسس پوینت را خاموش و روشن یا در برخی از مدل ها(تنظیم کارخانه) کنیم اگر دسترسی به ان سخت باشد زمان زیادی از ما گرفته میشود
۶-برچسب زدن کابل های شبکه
از کسی که زیرساخت شبکه را انجام میدهد بخواهید مشخص کند سیم شبکه ای که به سویچ اصلی خورده است به کجا رفته است. مثلا بنویسد فلان سیم برای پرینتر پیتزا رفته فلان سیم برای اکسس پوینت رفته، حتی میتواند با عدد مشخص کند ولی بر روی کاغذ مشخص کند هر عدد مربوط به کدام قسمت است و داخل رک ان کاغذ را بچسباند، با این کار اگر یک قسمت دچار مشکل شود و فرد متخصص دیگری را بر روی شبکه خود بیاورید، سریعتر مشکل شناسایی می شود.
۷-استفاده از کیس سرور در رستوران.
کیس سرور در رستورانها و فست فود هایی استفاده میشود که دارای چند سیستم سفارشگیری، کیوسک، تبلت باشد، در این رستوران ها سفارش های گرفته شده از سیستم صندوقدار ها و تبلت ها و ... بر روی کیس سرور ذخیره میشود،ومدیر مجبور نیست از تک تک سیستم ها گزارش بگیرد، معمولا کیس سرور سیستمی است که از ان استفاده کاربری نمیکنند و بیشتر جنبه نگهداری اطلاعات را دارد،هر کدام از سیستم های سفارشگیری هم میتوانند سرور باشند ولی بدلیل اینکه کاربران بطور مداوم از انها استفاده میکنند ممکن است ویروس یا استهلاک دستگاه موجب شود سیستم از کار بیافتد که اگر از شانس بد سیستم سفارشگیری سرور خراب شود سیستم بطور کلی از کار می افتد.
در حالت دوم اگر ما از کیس سرور استفاده کنیم سیستم های سفارشگیری،اطلاعات را درون کیس سرور قرار میدهند، حال اگر یکی از دستگاهای سفارشگیری از کار بیافتد باقی دستگاهها همچنان به کار خود ادامه میدهند
معمولا نرم افزار رستوران و حسابداری احتیاج به کیس سرور انچنان قدرتمند یا سیستم عامل های تخصصی گران قیمت ندارد،درست است که ویندوز سرور یک سیستم عامل قدرتمند در زمینه شبکه است ولی تنظیمات ان نیازمند افراد خبره است، اگر خللی در کار سرور رستوران ایجاد شود سیستم فروش از کار می افتد، ضمن اینکه ویندوز سرور بسیار پیچیده است و عیب یابی ان شاید ساعت ها طول بکشد. به دلیل اینکه زمان در یک رستوران بیشتر از امنیت اولویت دارد، پیشنهاد میکنیم یک ویندوز معمولی روی سرور نصب کنید و از اطلاعات نرم افزار ها مرتب بک اپ بگیرید.عیب یابی ویندوز های معمولی به دلیل اشنایی نسبی نفرات به مراتب سریع تر انجام میشود
